Dünyada küresel bir boyut kazanan sanayi kaynaklı çevre kirliliği, çevrenin korunması, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı ile ilgili koruma ve kullanım esaslarının belirlenmesine yönelik uluslararası antlaşmalar, çevre ile ilgili yargı kararları ve bu yargı kararları sonucu ortaya çıkan içtihatlar çevre hukuku ile ilgili gelişmelerdir. Çevre hukuku ile ilgili gelişmeler ilk olarak 1982 Anayasasının 56. Maddesinde: “Herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşamak hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların görevidir.” ibaresiyle yer almıştır. Anayasada bu hükmün ve hakkın yer alması çevre mevzuatının da ülkemiz açısından geliştirilmesini ve uygulanmasını zorunlu hale getirmiştir. İlk Çevre Kanunu 09.08.1983 tarihinde 2872 sayı ile yayınlanmıştır. Buna rağmen ÇED (Çevresel Etki Değerlendirme) Yönetmeliği ancak on sene sonra 1993’de yürürlüğe girmiştir ve 7 defa ana değişiklik olmak üzere 17 defa değiştirilmiştir. Avrupa Birliğinde bu yönetmelik 1985 yılında yayımlanmış ve sadece 3 defa değişikliğe uğramıştır.

Kanunlar

• 2872 sayılı Çevre Kanunu
• 5326 Sayılı Kabahatler Kanunu
• 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu
• 5215 Sayılı Belediye Kanunu
• Boğaziçi Kanunu
• Hayvanları Koruma Kanunu
• İmar Kanunu
• Kara Avcılığı Kanunu
• Kıyı Kanunu
• Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu
• Maden Kanunu
• Milli Parklar Kanunu
• Organik Tarım Kanunu
• Orman Kanunu
• Sular Hakkında Kanun
• Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu
• Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun
• Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
• Türk Ceza Kanunu

Yönetmelikler

• Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği
• Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği
• Atık Pil Ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği
• Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği
• Atık Yönetimi Yönetmeliği
• Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik
• Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik
• Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik
• Benzin ve Motorin Türlerinin Çevresel Etkilerine Dair Yönetmelik
• Binalar ile Yerleşmeler için Yeşil Sertifika Yönetmeliği
• Binaların Gürültüye Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik
• Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği
• Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik
• Çevre Denetimi Yönetmeliği
• Çevre Görevlisi, Çevre Yönetim Birimi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelik
• Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği
• Çevre Kanunun 29. Maddesi Uyarınca Atıksu Arıtma Tesislerinin Teşvik Tedbirlerinden Faydalanmasında Uyulacak Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik
• Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlik Yönetmeliği
• Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği
• Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği
• Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanunun Uygulama Yönetmeliği
• Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü ile Benzin ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği
• Evsel ve Kentsel Arıtma Çamurlarının Toprakta Kullanılmasına Dair Yönetmelik
• Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
• Hafriyat Toprağı, İnşaat Ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği
• Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği
• Havza Yönetim Planlarının Hazırlanması, Uygulanması ve Takibi Yönetmeliği
• Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
• İçme Suyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair Yönetmelik
• İçme ve Kullanma Suyu Temini ve Dağıtım Sistemleri Hakkında Yönetmelik
• İçme-Kullanma Suyu Havzalarının Korunmasına Dair Yönetmelik
• Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği
• Kıyı Kanunun Uygulanmasına Dair Yönetmelik
• Kimyasalların Envanteri ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik
• Koku Oluşturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik
• Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik
• Kum Çakıl Ve Benzeri Maddelerin Alınması, İşletilmesi ve Kontrolü Yönetmeliği
• Maden Atıkları Yönetmeliği
• Madencilik Faaliyetleri ile Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması Yönetmeliği
• Ozon Tabakasını İncelten Maddelere İlişkin Yönetmelik
• Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelik
• Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Hakkında Yönetmelik
• Poliklorlu Bifenil ve Poliklorlu Terfenillerin Kontrolü Hakkında Yönetmelik
• Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
• Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmelik
• Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği
• Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği
• Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği
• Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kirliliğine Karşı Suların Korunması Yönetmeliği
• Tehlikeli Maddelerin Demiryoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik
• Tehlikeli Maddelerin Deniz Yoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik
• Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik
• Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği
• Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
• Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik
• Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik
• Türk Silahlı Kuvvetleri Çevre Denetimi Yönetmeliği
• Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği (76/160/AB)
• Zararlı Madde ve Karışımların Kısıtlanması ve Yasaklanması Hakkında Yönetmelik
• Zararlı Maddeler ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Hakkında Yönetmelik

Tebliğler

• 2872 Sayılı Çevre Kanunu Uyarınca Verilecek İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ (2017/1)
• 2872 Sayılı Çevre Kanunu Uyarınca Verilecek İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2014/1)
• 2872 Sayılı Çevre Kanununun 20 Nci Maddesinin (K) Bendi Uyarınca Verilecek İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ (2013/1)
• 2872 Sayılı Çevre Kanununun 20 Nci Maddesinin (K) Bendi Uyarınca Verilecek İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ (2014/1)
• 2872 Sayılı Çevre Kanununun 20 Nci Maddesinin (K) Bendi Uyarınca Verilecek İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ (2015/1)
• 2872 Sayılı Çevre Kanununun 20 Nci Maddesinin (K) Bendi Uyarınca Verilecek İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ (2016/1)
• 2872 Sayılı Çevre Kanununun 20 Nci Maddesinin (K) Bendi Uyarınca Verilecek İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ (2017/1)
• Atık Ara Depolama Tesisleri Tebliği
• Atıkların Karayolunda Taşınmasına İlişkin Tebliğ
• Atıksu Arıtma Tesisleri Teknik Usuller Tebliği
• Atıktan Türetilmiş Yakıt, Ek Yakıt ve Alternatif Hammadde Tebliği
• Basel Sözleşmesi
• Bazı Tehlikesiz Atıkların Geri Kazanımı Tebliği
• Kompost Tebliği
• Mekanik Ayırma, Biyokurutma ve Biyometanizasyon Tesisleri ile Fermente Ürün Yönetimi Tebliği
• Sera Gazı Emisyon Raporlarının Doğrulanması ve Doğrulayıcı Kuruluşların Akreditasyonu Tebliği
• Sera Gazı Emisyonlarının İzlenmesi ve Raporlanması Hakkında Tebliğ
• Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Havzalarda Özel Hüküm Belirleme Çalışmalarına İlişkin Usul ve Esaslar Tebliği
• Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği İdari Usuller Tebliği
• Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metodları Tebliği
• Sulak Alanlar Tebliği (No: 4)
• Sulak Alanlar Tebliği (No: 5)
• Tanker Temizleme Tesisleri Tebliği
• Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik Yeterlilik Belgesi Tebliği
Kaynak: http://www.cevremuhendisligi.org/index.php/cevre-aktuel/cevre-mevzuati

Uluslararası Antlaşmalar

• 1971 - Ramsar Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Hakkında Sözleşme
• 1972 - Paris Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesi
• 1972 - Stockholm Bm İnsan ve Çevre Konferansı Bildirgesi
• 1973 - Washington (CITES) Nesli Tehlikede Olan Yabani Bitki ve Hayvan Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme
• 1976 - Barselona Akdeniz’in Deniz Ortamı ve Kıyı Bölgesinin Korunması Sözleşmesi
• 1979 - Bern Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi
• 1985 - Granada Avrupa Mimari Mirasının Korunması Sözleşmesi
• 1989 - Basel Tehlikeli Atıkların Sınırlar Ötesi Taşınımının Ve Bertarafının Kontrolüne İlişkin Sözleşme
• 1991 - ESPOO Sınır aşan boyutta çevre kirliliğine yol açan faaliyetlerin proje aşamasında taraf ülkelerin ve kamunun katılımı ile değerlendirilmesi. (Türkiye Cumhuriyeti tarafından imzalanmadı.)
• 1992 - Valetta Avrupa Arkeolojik Mirasının Korunması Sözleşmesi
• 1992 - Rio Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi
• 1992- Rio Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi
• 1992- Rio BM Ormancılık Prensipleri
• 1994 - Paris Özellikle Afrika’da Ciddi Kuraklık ve/veya Çölleşmeyle Mücadele için Birleşmiş Milletler Sözleşmesi
• 1997- Kyoto Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne Yönelik - Kyoto Protokolü
• 1998- Aarhus Çevresel Konularda Bilgiye Erişim, Karar Vermede Halkın Katılımı ve Yargıya Başvuru Sözleşmesi (Türkiye Cumhuriyeti tarafından imzalanmadı.)
• 2000- Floransa Avrupa Peyzaj Sözleşmesi
• 2009 - Cartagena Biyogüvenlik Protokolü
• 2012 - Rio Rio+ 20 BM Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı
• 2013-Helsinki Sınır Aşan Suların ve Uluslararası Göllerin Kullanımı. (Türkiye Cumhuriyeti tarafından imzalanmadı.)

Sözleşme metinlerine http://www.mfa.gov.tr/data/DISPOLITIKA/Anlasmalar.pdf bağlantısından ulaşılabilir.
Kaynak: http://www.cmo.org.tr/resimler/ekler/0a964846d55e228_ek.pdf